بحث چیست؟
یکی از چیزهایی که (به خصوص در کشور ما) کم پیدا می‌شود، "تریبون آزاد" است! جایی که هر کسی بتواند هر چه می‌خواهد بگوید! همه به حرف یکدیگر گوش می‌کنند. هیچ کس متهم نمی‌شود. حتی جواب یکدیگر را نمی‌دهند و بعد با احترام نسبت به نظرات یکدیگر، هر کسی راه خودش را می‌رود!! تریبون آزاد از نظر من چنین جایی است. رفتار در تریبون آزاد به این شکل است که هر فردی حرف خودش را می‌زند، حرف دیگران را هم می‌شنود و بعدا در مورد آن فکر می‌کند. و اگر خواست، تغییری در نظرات خودش ایجاد می‌کند (یا جواب‌های بهتر و محکم‌تری برای دیگران!)
تریبون آزاد واقعا چیز بسیار خوبی است! اختراعی کاملا منطبق بر اصل آزادی بیان! اما نکته‌ی مهم اینجاست که تریبون آزاد (گرچه بسیار خوب است) اما "بحث" نیست! و البته برعکس آن هم صادق است! "بحث"، تریبون آزاد نیست!!
"بحث" چیست؟ "بحث" کجاست؟ به نظر من بحث، حالتی است که دو یا چند نظر و عقیده به مصاف هم می‌روند! و در آخر فقط یک چیز بیرون می‌آید!! (که اغلب ترکیبی از همه‌ی ورودی‌هاست!)
در بحث، هر کس با نظر و عقیده‌ای وارد می‌شود و معتقد است که حرف و نظر او درست است. نظرات در مقابل هم قرار می‌گیرند و بر سر اختلافات، صحبت می‌شوند. هر یک از طرفین سعی می‌کند به وسیله‌ی منطق نشان دهد که نظر و فکر او درست است. در آخر چیزی شبیه به اجماع اتفاق می‌افتد. یعنی طرفین به نتیجه نظر و فکری می‌رسند که همه بر سر آن توافق دارند. احتمالا در این حالت چیزی شبیه به سنتز به وجود آمده و نتیجه در واقع ترکیب و هم‌پوشانی نظرات اولیه است.
در واقع هر کس به این علت بحث را شروع می‌کند که معتقد است نظر و فکر او، نظر و فکر صحیح است اما می‌خواهد آن را در مصاف و مقابل نظرات دیگران قرار دهد.
هدف از بحث چیست؟ اولین و مهمترین هدف، گسترش ایده و نظر است! در واقع چون هر کس سعی دارد دنیا را به رنگ خود دربیاورد، پس در این راه نظرات خود را گسترش می‌دهد. یک هدف مهم دیگر، تکامل و تصحیح نظر و فکر است. یعنی مثلا من فکرم را به بحث می‌گذارم تا نواقص و معایب آن را بفهمم و برطرف کنم. اهداف دیگری را هم می‌توان در نظر گرفت.
بدون شک، منطق در بحث، یک عنصر و اصل اساسی است و بدون آن (تعصب، تحجر و…) بحثی شکل نخواهد گرفت! همچنین قواعد بحث (چگونگی قطع کردن کلام فرد مقابل، چگونگی نتیجه گیری و …) هم باید مشخص باشد. در واقع داشتن نیت رشد و پیشرفت فکر، مهمترین اصل است و در بسیاری از بحث‌ها طرفین به دلایل مختلف به دنبال چیزهای دیگری (ثابت کردن خود، خورد کردن طرف مقابل و ...) هستند.
به یاد داشته باشید قرار است دیگران در بحث، به عقیده و فکر شما با تمام توان منطقی خود حمله کنند!! (تفاوت بحث و تریبون آزاد) پس قبل از وارد شدن به بحث، مطمئن شوید تحمل آن را دارید!
::samic::
نوشته شده در تیر 87
مطالب گذشته